Uit De Laatste Vuurtorenwachter
Met naschrift van ‘post-trotskist’ Freddy
Mia Doornaert (°1945) is een gepensioneerde journaliste, erg beslagen in de rechtse stemmingmakerij en daardoor zeer geliefd bij kranten en tv-zenders. In een recent krantenstukje (°) vergelijkt ze de Britse premier Liz Truss met haar verre voorgangster Margaret Thatcher. Ik zou er niets over zeggen ware het niet dat mijn oog aan enkele lijnen blijft hangen:
Ik herinner me een ervaring tijdens een diner in de lente van 1986, in een trendy Londens restaurantje met een collega van The Guardian, en een vriend van hem, studiegenoot van Oxford en medetrotskist. De vriend was casual elegant met een wit hemd, jeans, blote voeten in docksides, maar met ook een oud jasje waarvan de dure tweed en de perfecte coupe het erfstuk van een gentleman verraadde — zijn vader was deken van de Church of England. Als gauchist was hij natuurlijk tegen Thatchers politiek, maar na een nogal rijkelijk met drank besproeid diner kwam zijn echte afkeer eruit: ‘She’s lower middle class.’
De man maakt indruk op Mia, zoveel zelfs dat ze zich veertig jaar later àl zijn kleren herinnert. Wie was de trotskist die met Mia aan ’t tafelen was? Doornaert leert ons dat hij in de journalistiek toeft, goedgekleed is, Oxford, flink doorzuipt en een vader heeft met iets in de Church of England.
Trotskisten in de journalistiek, het komt wel meer voor; trotskisten die doorgestudeerd hebben, zo zijn er veel; trotskisten die zuipen, je kunt er meer dan één kroeg mee vullen. Maar een trotskist wiens vader deken van de Church of England is? Zo lopen er geen tien rond. Ik ga op zoek.
Zo’n zoon vind ik uiteindelijk niet, maar ik vind wel iemand die daar sterk op gelijkt. In zijn memoires (°°) beschrijft Christopher Hitchens (1949-2011) hoe zijn moeder ervandoor gaat met een voormalige predikant van de Church of England. En jawel, Christopher Hitchens heeft in Oxford gestudeerd, toeft in de journalistiek, gaat goedgekleed door ’t leven en heeft een drankprobleem. In 1968 Is hij toegetreden tot de International Socialists. Lang blijft hij daar niet, maar hij blijft zich wel nog lang een soort trotskist noemen, meer bepaald een posttrotskist.
Is hij de disgenoot van Mia? Wel: se non è vero è ben trovato.
Posttrotskist? Een presidentskandidaat van de Franse trotskisten werkte als facteur in Parijs, maar dat zie ik die Christopher nergens doen. Richard Seymour die een indrukwekkende kritiek op Hitchens schrijft (°°°) komt tot de conclusie dat de posttrotskist niet bestaat. Hitchens is gewoon een kazakdraaier. Volgens Daniel Oppenheimer (°°°°) is 1989 daarin een scharnierjaar. De val van de Sovjet-Unie bevrijdt Christopher Hitchens van zijn laatste banden met het marxisme. Hij zal zich nog vijftien jaar socialist blijven noemen, maar meer dan aanstellerij is dat niet.
Flor Vandekerckhove↗︎
(°) Mia Doornaert: Truss, de nieuwe Thatcher? No way. In De Standaard, 8 september 2022.
(°°) Christopher Hitchens. Hitch-22: A Memoir. Atlantic, 2010.
(°°°) Richard Seymour. Unhitched: The trial of Christopher Hitchens. 2013. Londen Verso.
(°°°°) Daniel Oppenheimer. A man alone: Christopher Hitchens. In Exit Right, The People who Left the Left and Reshaped the American Century. 2016. New York, Simon & Schuster.
https://florsnieuweblog.blogspot.com/2022/09/de-iron-lady-van-de-journalistiek-en-de.html?spref=fb&fbclid=IwAR2ADSRArePUqrtKNpD2xxu-woo5SSacN4Px0DhK26TcZY-JrkdxY9oa9To
Rode Mia
=======
Naschrift van een andere ‘posttrotskist’ over Mia’s linkse periode
Mia Doornaert heeft 30 jaar lang, als collega, ook het gezelschap gesmaakt van een andere ‘post-trotskist’ (of hoe zou ik mezelf omschrijven), ikzelf. Dat klikte in het begin, 1972, ze ontving me met open armen op de redactie buitenland van De Standaard. We waren het zelfs over veel dingen eens, over collega’s, over de internationale toestand. We feestten de avond dat François Mitterrand in 1981 werd verkozen, gewoon omdat we beide blij waren met een linkse zege.
Ze ontving me met mijn vriendjes. We gingen samen naar ‘A bigger splash’ (David Hockney) kijken, wat ik oersaai vond, maar Mia niet, “er was toch beweging in”. Ik mocht zelfs haar haar kappen – tot een Parijse kapper sc hamper deed over mijn coupe. Ze stapte achter mijn vriendin Roos Proesmans mee in een optocht van rokende Dolle Mina’s, toen een zeer opgemerkte protestvorm. Dat ik trotskist was, zeker geen probleem, al vond ze me ‘een trotskist met luxesmaak’. Er zijn ergere verwijten.
Toen DS na het faillissement in 1976 werd overgenomen, mocht er van de nieuwe baas André Leysen een syndicale delegatie komen. Als ik voorlopig maar geen afgevaardigde werd, aldus het officieuze bezwaar. Ik was wel het enig BBTK-lid op de redactie, maar verscheidene collega’s hadden het nut van een vakbond gesnapt, onder wie Mia D die aanbood afgevaardigde te worden. En bij de sociale verkiezingen werd ze ook lid van de Ondernemingsraad. Ze deed dat militant, er waren goede relaties met de andere bedienden en de arbeiders, ze bekwam dat de arbeidsduurvermindering voor journalisten in volle dagen werd omgezet… de dingen die ik me herinner.
Onvoorzichtig
Dat over het vaak vermelde ‘linkse verleden’ van “rode Mia”, daar is dus iets van aan . Het waren mooie jaren. Al hadden we in 1976 voorzichtiger moeten zijn met iets anders. De vorige baas van de redactie, Luc Vandeweghe, stuurde de redacteurs buitenland vaak naar recepties en diners die meestal erg vervelend waren. Op uitzondering van Mia na, zagen we daar tegenop. Na het faillissement zagen we onze kans schoon, we boden haar de titel ‘Diplomatieke correspondent’ aan, die ze gretig aannam. Daarmee kon ze naar hartelust ‘netwerken’ en relaties uitbouwen met politici, diplomaten enz. Voor veel van die lui was zij het gezicht, misschien wel de baas, van de redactie.
Met haar opmars in de journalistenbonden , merkte ik in de praktijk wat ik in de Duitse Ideologie van Karl Marx had menen te lezen: “het zijn bepaalt het bewustzijn.” Ik had haar aangemoedigd kandidaat te zijn om de journalistenbond AVBB voor te zitten. Met haar gave van het woord (en haar ruime talenkennis) schopte ze het zelfs tot voorzitter van de Internationale Federatie van Journalisten.
Meer en meer ging ze autoriteiten waar we eerder afstand van namen of zelfs de spot mee drijven, ernstig nemen. Over haar bezoek aan hét Paleis loste ze geen woord. De frequente contacten met generaals en diplomaten tastten haar kritische zin aan, we vonden haar meer en meer gezagsgetrouw, een van de grote kwalen van de journalistiek. Die gezagsgetrouwheid is beloond met een adellijke titel – je moet dat maar willen.
Aan haar vakbondswerk hadden we intussen een einde gemaakt toen we ook vaststelden dat ze het niet nauw nam met solidariteit. Het ging meer en meer wringen, zowel politiek als op persoonlijk vlak. Waartoe het leidde kan men,wie dat wil, vaak genoeg lezen, horen en zien.