De winter van 2022-23 wordt hard, en de winters daarop ook. Dixit federaal premier Alexander De Croo. Hard, voor iedereen die niet echt rijk is en die diep in de beugel zal moeten tasten om niet, in het donker, te bevriezen. Wiens beugel leeg is, zal weten wat honger is.
Alexander heeft geen oplossingen en legt ook niet uit hoe dat komt. Het noodlot? Hij rept met geen woord over die stomme sancties van de EU tegen Rusland die Rusland vooralsnog minder treffen dan de burgers van de EU. Geen woord over de super superwinsten van de energie en andere speculanten.
De ergernissen op een rijtje
Onkunde, onwil
De Croo voorspelt onheil. Wat weet de premier meer dan wat de media en de zakenpers melden? Die hebben het over gasprijzen die dermate de pan uitrijzen dat de veelgeprezen “vrije” markt compleet de pedalen kwijtraakt. Buiten de nimmer voldane winsthonger van speculanten is er niets dat het voortdurend overschrijden van de zogenaamde “pijngrens” verklaart. Heeft iemand van de genieën van de EU of van de federale regering nu al uitgelegd waarom die prijzen zo waanzinnig stijgen? Waarom is de gas in Europa 9 keer duurder dan in de VS?
Is dat alleen de schuld van Vladimir Poetin, president van Rusland? En zullen we deze winter ook in de kou zitten omdat 28 van de 57 Franse kerncentrales door defecten plat liggen. Weten de Croo of andere federale ministers niets meer te vertellen dan dat we de thermostaat lager moeten zetten, dan kunnen ze zonder uitzondering beter opstappen. Een regering die niets weet en slechts machteloosheid vertoont, is een overbodige kost. Ze kunnen de superwinsten van de energiereuzen zelfs niet afromen, wat elders wel kan? Hou de eer aan uzelf.
Dit is het zoveelste toonbeeld van onkunde én onwil. Onwil omdat ze niet willen raken aan de privileges van grootkapitaal. Dat is slaafsheid.
Kruiperige EU
Slaafsheid, dat is ook het correcte woord voor de houding van Ursula Von der Leyen, Charles Michel en de EU-top tegenover Washington. De Russische agressie tegen Oekraïne kwam voor de VS als geroepen om de “Atlantische verbondenheid” te versterken. Gedaan met die ideeën van de Franse president Emmanuel Macron en co voor een Europese defensie. Met de oorlog in Oekraïne voeren de Poolse en verwante haviken de boventoon. Net als in 2003 toen ze de Amerikaans-Britse aanval op Irak volop steunden, tegen Duitsland-Frankrijk in.
De EU-leiding en de meeste regeerders zijn hen daarin gevolgd. Ze stapten mee met de blindelingse sancties tegen Rusland, zonder zich af te vragen wie daar het meest zou onder lijden. Ze verdringen elkaar bijna om het diepst voor Joe Biden te buigen. Dit is wansmakelijke kruiperigheid volkomen tegen het belang van de overgrote meerderheid van de Europeanen in.
Dit is in eigen voet schieten, en nog geen klein beetje. De harde winters die De Croo ons voorspelt, zijn te wijten aan het krankzinnig sanctiebeleid van de EU. Hebben ze dan niets geleerd van de sancties die ze na 2014 tegen Rusland namen, met onder meer verbod op uitvoer van land- en tuinbouwproducten? Geen nood, zei Moskou, wij kunnen op eigen benen staan. Veel meer dan dat, in korte tijd werd Rusland een grote uitvoerder van veel van die producten.
Bovendien houdt de rest van de wereld zich afzijdig tegenover die sancties. De hoop Moskou internationaal te isoleren, bleek ijdel.
Volle rekken
Lijdt Rusland dan niet onder al die nieuwe sancties? De herfst zal het uitwijzen, zeggen sommige ‘waarnemers’, anderen voorspellen een harde winter voor Rusland, alsof ze daar veel anders gewoon zijn. Op lange termijn, zeggen westerse economisten, komt er een duurzame “regressie”’. De waarde van voorspellingen van economisten kennende, is twijfel gerechtvaardigd.
Intussen is er in het dagelijks leven voorlopig niet veel te merken. De roebel staat sterker dan in lange tijd het geval was, terwijl de euro naar 0,95 dollar zakt, een verlies van meer dan 15 %. De invoer is noodgedwongen teruggelopen, terwijl de uitvoer van grondstoffen door de hoge prijzen gevoelig is gestegen: de handelsbalans breekt alle positieve records, de staat Rusland bouwt stevige reserves op.
De winkelschappen liggen vol, maar met minder ingevoerde producten. Ja, Ikea is weg, zoals Starbucks. Maar er zijn nog voldoende meubels en de koffie krijgt een andere naam. De inflatie zal oplopen tot 15 % – zoals bij ons dus, mogelijk minder dan in het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland. De productie zakt met 4%, maar dat wordt erger, westerse economisten verwachten vooral door het gebrek aan westerse technologie een “regressie”. De Russen hebben met de installatie van het kapitalisme in de jaren 1990 erger meegemaakt. Het ziet ernaar uit dat de Russische rijken zoals de onze, nog rijker worden, dat de staat voldoende reserves heeft om behoeftigen wat te helpen en dat het vooral de stedelijke middengroepen zijn die de gevolgen ondervinden.
Revoltes
Laten we dat nu allemaal optellen. De dividenden bereiken de jongste maanden recordhoogtes, aandeelhouders kunnen feesten, de ondernemingen in de luxesectoren kennen geen crisis. De hypocrisie viert hoogtij met TotalEnergies dat de dividenden kan spijzen met de winsten op de leveringen aan het Russisch leger.
Geen harde winter voor de aandeelhouders in het verschiet dus. Wel voor de meer dan 90 % van de bevolking die beduidend aan koopkracht verliest en van wie een groot deel arm of nog armer wordt. Een cijfer uit het Verenigd Koninkrijk: Bij een inflatie van meer dan 10 %, binnenkort 13 tot 18 % (Citi Bank), zijn de hogere looninkomens gestegen met 9,1 % – beperkt koopkrachtverlies, die van de laagste inkomensgroep met slechts 1,3 %!
Het zijn voorlopig Britse arbeiders die het felst in verzet gaan, met opeenvolgende stakingen bij o.m. spoor, metro, haven… Die van de busmaatschappij Stagecoach zijn nu voor miljoenen anderen het voorbeeld: met hun acties dwongen ze een loonsverhoging af van 13% – wat tenslotte neerkomt op geen koopkrachtverlies, maar ook geen winst.
Tegenover het verarmingsbeleid van de EU en de federale regering, is het meer dan nodig dat onze vakbonden de handen in elkaar slaan, samen met de vele bewegingen uit het middenveld die dit niet langer nemen. Massaal protest, op straat, met betaalstakingen en andere middelen om die verarmingspolitiek een halt toe te roepen. En om te eisen dat alle grote energiebedrijven in collectieve handen komen.